کوه قلعه ماران (موران) به ارتفاع 2435 متر از سطح دریا به فاصله 12 کیلومتر از رامیان و 32 کیلومتر از شهرستان گنبدکاووس از مرتفع ترین کوه های منطقه محسوب می شود. چاه های گندم سوخته امیرخان سردار (برادر محمدزمان خان) که سردار زمان فتحعلی شاه قاجار بوده و اکنون در بالای کوه به نام گندم سوخته موجود می باشد جزء سوابق تاریخی منطقه محسوب می شود. قلعه ماران (موران) از امتداد رشته کوه های البرز شرقی و نیمه جنگلی و سرچشمه رودهای جادره، خاک پیرزن، قره چای و پشمکی می باشد.
به پیشنهاد برادرم که از اجرای برنامه صعود قلعه موران اطلاع داشت راهی قوچان شدم و از آنجا با همراهی مش رمضون، توسط اتوبوسی حامل 36 نفر از کوهنوردان باشگاه احد مشهد راهی شهر شمالی رامیان شدیم. شروع برنامه روز چهارشنبه 23 اردیبهشت سال 88 و زمان اتمام برنامه 2 روز بعد یعنی روز جمعه 25 ام بود. در حال حاضر که دارم این گزارش را می نویسم ششم خرداد 1392 است. یعنی این برنامه حدودا 4 سال و 15 روز قبل اجرا شده است … یادش بخیر ولی چقدر زود گذشته پسر! در طول مسیر به طور مکرر دشت های سرشار از گل های قرمزرنگ در اطراف جاده مشاهده می شد به طوری که رنگ زیبای آنها از فاصله های دور نیز به راحتی قابل دید بود و زیبایی خاصی به محیط می بخشید. من در حال ور رفتن با MP3 پلیرم بودم و آهنگ گوش می دادم و بی صبرانه منتظر رسیدن به مکان شب مانی و دیدن برادرم بودم. مهدی که از تهران حرکت کرده بود قرار بود در رامیان به ما ملحق شود.
با گذشتن از آزادشهر در ساعت 22:30 به شهر رامیان رسیدیم و در یک پارک درون شهر و کنار آتش نشانی مستقر شدیم. رامیان شهری کوچک و آرام با جاذبه های طبیعی بسیار و دیدنی است که از آن جمله می توان به مجموعه 5 آبشار سرخه کمر، مجموعه آبشارهای جوزک، مجموعه 8 آبشار سیدکلاته و مجموعه آبشارهای جفت که تعداد آنها به 12 آبشار می‌رسد (کوتاهترین آن ها 8 و بلندترین آن 32 متر ارتفاع دارد) می توان اشاره کرد.
چادرها در پارک رامیان برپا شد و بچه ها برای استراحت و خوردن چای و شام درون چادرهایشان خزیدند. من و مش رمضون هم کماکان منتظر بودیم تا مهدی برسد تا شام را با هم میل کنیم. بالاخره انتظار بسر آمد و مهدی از راه رسید. هوای خنک و مناسب منطقه در این فصل اجازه می داد که با استفاده از کیسه خواب در بیرون از چادر هم بدون مشکلی شب را به سر کرد. ما نیز بعد از خوش و بش و خوردن شام و گردشی 20 دقیقه ای درون پارک به خواب رفتیم.
صبح روز بعد، پس از صرف صبحانه ساعت 6:50 به سمت روستای پاقلعه حرکت کردیم. جاده این روستا از میان جنگل های سرسبز می گذرد. در ساعت 7:40 دقیقه به روستای پاقلعه رسیدیم. این روستا در ارتفاع 1160 متری از سطح دریا قرار دارد و یکی از مسیرهای اصلی صعود به قله ماران محسوب می شود. با شروع حرکت و پس از حدود یک ساعت راهپیمایی در دشت پاقلعه به ابتدای جنگل رسیدیم. ابتدای مسیر عبور از میان جنگل های انبوه از اینجا به بعد شروع می شود و هجوم حشرات موزی و مزاحم در همان یک ربعی که توقف داشتیم همه را کلافه کرده بود.
مدت زمان صعود از مبدا حرکت تا رسیدن به قله 7 ساعت است. با توجه به پوشش جنگلی انبوه منطقه، نیاز به یک راهنمای محلی ضروریست. فصل بهار فصل مناسبی برای صعود به قلعه موران محسوب می شود. چرا که در تابستان به دلیل رطوبت بالای جنگل و در زمستان و پاییز سرمای هوا کار را برای کوهنوردان مشکل می کند. اما در فصل بهار تنها موضوع بااهمیت و نگران کننده، احتمال ریزش باران و سرد شدن مسیر که گاها شیب زیادی دارد می شود. مسیر صعود علاوه بر شیب برخی نواحی در دو نقطه به مسیر سنگی رسیده که نیاز به دقت بیشتری دارد. اگر تیم از آمادگی بدنی لازم برخوردار نباشد عبور دادن افراد کمی طولانی و مشکل خواهد شد. منطقه قلعه موران دارای دیواره های سنگی – آهکی نیز می باشد. این دیواره ها دارای ارتفاعی در حدود 150 متر هستند که قابلیت صعود فنی برای سنگ نوردان را داراست.
هرچند در این برنامه گروه ما با این مشکل برخورد نکرد اما به نظر می رسد همراه داشتن پانچو و نیز استفاده از طناب برای صعود قسمت های با شیب زیاد الزامی باشد. با وجود چندین توقف کوتاه در بین مسیر در ساعت 11:30 دقیقه به چشمه آبی در نزدیکی قله رسیدیم و پس از استراحتی نیم ساعته در ساعت 12:00 به محل استقرار و برپایی کمپ رسیدیم. این منطقه مسطح و سرسبز محل بسیار مناسبی برای استقرار گروه‌های کوهنوردی است. شهر رامیان به همراه مناطق و جنگل های انبوه اطرافش از آن بالا کاملا زیر دید ما قرار داشتند و هوای مطبوع منطقه و کمپی که در کنار چند درخت مرتفع زده شده بود نوید لحظات بسیار عالی و زیبا را می داد. در تابستان عشایر منطقه نیز در این نقطه حضور دارند.
بعد از استقرار در منطقه، صرف ناهار و استراحت کامل در ساعت 16:30 برخی از افراد داوطلب برای دیدن مناظر اطراف حرکت کردند. بقیه به استراحت در چادر، گپ زدن، روشن کردن آتش و درست کردن چای مشغول شدند. من و مش رمضون و مهدی نیز با ادامه دادن بحث داغ مان یعنی زبان مادری راهی مناطق زیبای اطراف شدیم و منطقه را از لحاظ پوشش گیاهی و شباهت هایش با منطقه کماس درگز خودمان بررسی کردیم. شب را در پای قله گذراندیم. دمای هوا شباهنگام به دلیل ارتفاع زیاد پایین می رود. من چون لباس مناسب بهمراه نداشتم و پیش بینی این همه سرما در شب را نیز نکرده بودم کمی بدخواب شدم و نیمه های شب از چادرمان بیرون آمدم و در کنار چند نفر دیگر در کنار آتش چای خوردیم. هنگام خواب بایستی از چادر و کیسه خواب استفاده کرد تا بتوان خواب راحت و آرامی داشت.
صبح روز بعد ساعت 5:30 بیدار شده و بعد از جمع کردن وسایل با یک نرمش مختصر آماده بازگشت به روستای پاقلعه شدیم. بازگشت مان از یک مسیر جدید که در مسیر باقرآباد است صورت گرفت. از میان جنگل به طرف روستا حرکت کردیم به طوری که ساعت 10:30 به روستای پاقلعه رسیدیم. علیرقم خستگی نسبتا زیاد، به دلیل عقب نیفتادن از برنامه بدون توقف از روستا حرکت کرده و صبحانه را در چشمه گل صرف کردیم.
چشمه گل نیز یکی دیگر از مناطق دیدنی رامیان است. چشمه گل رامیان یک استخر طبیعی بیضی شکل است که طول آن 90 متر و عرض آن 80 متر و عمق آن بین 44 تا 80 متر است. گل رامیان در 5 کیلومتری جنوب شهر رامیان واقع شده است. در اصطلاح عامیانه گل به معنی گودی است و اعتقاد مردم براین است که این چشمه توسط شهاب سنگ ایجاد شده است. گل کلمه ای آرامی به معنای چشمه جوشان می باشد. گل رامیان به عنوان عنصر نمادین جایگاه مقدس نیایش آب در فرهنگ و آداب و هنر سرزمین آرامیان جایگاه ویژه ای داشته است.
اتوبوس ما در ساعت 12 از چشمه گل به طرف مشهد حرکت کرد. من و مهدی و مش رمضون نیز در بین راه پیاده شده با همگی خداحافظی کرده و راهی تهران شدیم.